Dyskutowali o Budżecie Obywatelskim
Wczoraj (29.11) w SCK Willi Fitznera odbyło się spotkanie dotyczące przyszłości Budżetu Obywatelskiego w Siemianowicach Śląskich. Tradycyjnie o tej porze roku urzędnicy spotykają się z mieszkańcami, aby ustalić kształt i zasady najbliższej edycji budżetu partycypacyjnego. Tym razem było inaczej. Powodem tego stanu rzeczy jest procedowana właśnie w Sejmie ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Jej proponowane zapisy (patrz poniżej) mają wprowadzić w polskich gminach obligatoryjne przeprowadzanie budżetów obywatelskich.
Proponowane zmiany w ustawie:
Art. 1.
W ustawie z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
w art. 5a:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy, z zastrzeżeniem ust. 7.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 3-7 w brzmieniu:
„3. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski.
4. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy. Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego.
5. W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.
6. Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych.
7. Rada gminy określa w drodze uchwały wymagania jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego, w szczególności:
1) wymogi formalne jakim powinny odpowiadać zgłaszane projekty;
2) wymaganą liczbę podpisów mieszkańców popierających projekt, przy czym nie może być ona większa niż 0,1% mieszkańców terenu objętego pulą budżetu obywatelskiego, w którym zgłaszany jest projekt;
3) zasady oceny zgłoszonych projektów co do ich zgodności z prawem, wykonalności technicznej, spełniania przez nie wymogów formalnych oraz tryb odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania;
4) zasady przeprowadzania głosowania, ustalania wyników i podawania ich do publicznej wiadomości, biorąc pod uwagę, że zasady przeprowadzania głosowania muszą zapewniać równość i bezpośredniość głosowania.”;
Niestety w obecnym kształcie przepisy te zasadniczo wpłynęłyby na jego kształt w naszym mieście. Chodzi zwłaszcza o zapis dotyczący podziału środków finansowych na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych, co w naszych warunkach, kiedy Siemianowice Śląskie nie posiadają wyodrębnionych jednostek pomocniczych, uniemożliwiłoby podział miasta na dotychczasowe 18 obszarów. Ponadto zapis dotyczący głosowania bezpośredniego spowoduje, że głosowanie elektroniczne nie mogłoby odbywać się w tej formule w jakiej było przeprowadzane dotychczas – wymagałoby od głosującego posiadania podpisu elektronicznego, który niestety nadal nie jest u nas w powszechnym użyciu. Ponadto nie doprecyzowany zapis odnośnie trybu odwołania od decyzji o niedopuszczeniu projektu do głosowania powoduje, że nie wiemy jaki miałoby to wpływ na terminowość całej procedury budżetu obywatelskiego w naszym mieście.
Wszystkie te wątpliwości, a zwłaszcza fakt, że ustawa nie została jeszcze uchwalona i nie wiemy kiedy jej zapisy (i konkretnie jakie) wejdą w życie powoduje, że aktualnie nie jesteśmy w stanie wypracować formuły następnej edycji budżetu obywatelskiego w Siemianowicach Śląskich. W związku z tym zaproponowano kolejne spotkanie z mieszkańcami na połowę stycznia 2018 roku, kiedy być może ustawa zostanie uchwalona i będziemy znali jej ostateczne zapisy. Do tego czasu urzędnicy zobowiązali się za pomocą Kancelarii RP oraz posłów reprezentujących nasz region do przekazania ustawodawcy uwag do proponowanych przepisów. Chodziłoby w nich o pozostawienie gminom większej swobody w kreowaniu budżetów obywatelskich, głównie w podziale środków finansowych, ze względu na wypracowane już w ciągu ostatnich lat rozwiązania.
Podczas dyskusji mieszkańcy wnosili również swoje uwagi, wnioski i pytania. Zasadniczym problemem przez nich zgłaszanym jest wciąż niezrealizowanych kilka inwestycji, na które w trakcie procedury przetargowej nie znaleziono chętnego wykonawcy bądź oferenci zaproponowali kwoty, które znacznie przewyższały prognozy i możliwości finansowe gminy. Przy tej okazji padła propozycja, aby po ogłoszeniu przetargu na konkretną inwestycję informować potencjalnych zainteresowanych o jego publikacji na stronach BIP.
Ponadto zgłaszano, aby w regulaminie budżetu obywatelskiego znalazł się jasny zapis wymagający od wnioskodawcy precyzyjnego nadawania nazw projektom i załączenia szczegółowego opisu czego projekt ma dotyczyć (np. parking – dokładny adres, ilość miejsc postojowych itp.). Pojawiły się także głosy, żeby obok zadań na realizację inwestycji „twardych” wprowadzić również możliwość składania wniosków na zadania społeczne.