Wczujmy się w klimat. Jak przygotować Siemianowice Śląskie na skutki zmian klimatu?
O tym jak przygotować miasto do sprawnego radzenia sobie z konsekwencjami postępujących zmian klimatu dyskutowali przedstawiciele Urzędu Miasta, eksperci oraz przedstawiciele lokalnych instytucji i mieszkańców w trakcie prac nad Miejskim Planem Adaptacji do zmian klimatu dla Siemianowic Śląskich.
Nasze miasto jest jednym z czterdziestu czterech polskich miast, które we współpracy z Ministerstwem Środowiska biorą udział w projekcie „Wczujmy się w klimat”. Specjalne warsztaty konsultacyjne, zorganizowane 10 kwietnia br. w ramach tego projektu poświęcone były analizie propozycji działań adaptacyjnych. W warsztatach wzięli udział m.in. przedstawiciele: Urzędu Miasta, Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego, Ośrodka Interwencji Kryzysowej, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, Powiatowego Urzędu Pracy oraz Szpitala Miejskiego.
Mieszkańcy Siemianowic Śląskich coraz dotkliwiej odczuwają wzrost temperatur i wydłużające się fale upałów z temperaturami powyżej 32°C. Rośnie liczba długotrwałych okresów bez opadów, często połączonych z wysoką temperaturą. Skutki występowania krótkich, lecz intensywnych opadów to występujące lokalnie podtopienia ulic i budynków. Wiele szkód powodują również silne wiatry i burze, wpływające na infrastrukturę transportową i energetyczną na zagrożonych obszarach.
W centrum miasta i na terenach osiedli mieszkaniowych mieszkańcy odczuwają wpływ zjawiska miejskiej wyspy ciepła (MWC), czyli kumulowania ciepła przez elewacje budynków, asfalt lub inne sztuczne nawierzchnie na obszarach, na których jest mało zieleni.
Wymienione zjawiska wskazują na pilną potrzebę opracowania planu działań służących przystosowaniu miasta do zmieniających się warunków klimatycznych i obserwowanego nasilenia występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Działania te zostaną zawarte w Miejskim Planie Adaptacji do zmian klimatu dla Siemianowic Śląskich.
Siemianowice Śląskie są jednym z mniejszych miast biorących udział w projekcie Ministerstwa Środowiska co nie znaczy, że dobór działań adaptacyjnych jest prostszy niż w przypadku dużych ośrodków miejskich – mówi dr Magdalena Głogowska z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych. – Przygotowaliśmy propozycje działań przystosowawczych, które powinny w znacznym stopniu ograniczać skutki zidentyfikowanych zagrożeń, głównie zalań i podtopień czy nagłych powodzi miejskich, które niszczą budynki i infrastrukturę transportową oraz dezorganizują komunikację. Pomogą także w ograniczaniu skutków wysokich temperatur, okresów bezopadowych i okresów suszy.
Obecny na warsztatach Pan Szymon Tumielewicz, Zastępca Dyrektora w Departamencie Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Środowiska, podkreślił, że działania adaptacyjne muszą być przede wszystkim dostosowane do specyficznych warunków miasta, dlatego tak ważną rolę w ustalaniu planu działań przystosowawczych odgrywa udział przedstawicieli lokalnych instytucji oraz mieszkańców.
W Siemianowicach Śląskich gospodarka wodna jest bardzo podatna na zagrożenia m.in. ze względu na niedostosowanie infrastruktury odprowadzania wód opadowych do wzrastającej wielkości i intensywności opadów, a także uszczelnienie powierzchni miasta oraz ograniczoną retencję wód opadowych i roztopowych. Miejscem szczególnie narażonym jest rejon Szpitala Miejskiego, który już kilkakrotnie został podtopiony po intensywnych opadach deszczu. Dbałość o system kanalizacji deszczowej w tym miejscu jest więc działaniem niezwykle istotnym, ze względu na fakt zlokalizowania infrastruktury szpitalnej poniżej poziomu gruntu. Do ograniczenia występowania podtopień w mieście powinno przyczynić się również wdrożenie rozwiązań z zakresu błękitnozielonej infrastruktury.
Proponując działania adaptacyjne odnosiliśmy się do przyczyn wrażliwości na zmiany klimatu w mieście, jak np. powierzchnia terenów uszczelnionych. Szczególną uwagę poświęcono działaniom związanym z ochroną zdrowia mieszkańców – dodaje Katarzyna Naczyńska-Budnik z Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie.
Wśród propozycji działań adaptacyjnych, które oceniono jako istotne dla miasta znalazły się działania edukacyjne adresowane do mieszkańców, związane z informowaniem o zagrożeniach, szczególnie zaś o tych, które mają wpływ na zdrowie i komfort życia. Bardzo ważne są też działania związane z poprawą gospodarki wodnej, a także z gospodarką przestrzenną miasta. Niezwykle istotne są również termomodernizacja i ograniczenie niskiej emisji.
Zaproponowane w trakcie warsztatów działania przystosowawcze zostaną poddane analizie kosztów i korzyści w celu wyboru najbardziej efektywnych przedsięwzięć, które zostaną wpisane do dokumentu Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu dla Siemianowic Śląskich. Dokument ten powstanie do końca 2018 roku.